RUSSIA SUPPORT

Rusya Vergi Sistemi ve Şirketler Hukuku Hakkında Bilgi Sahibi Olmanın En Kısa Yolu

Müteselsil sorumluluk: Tedarikçi firmaların vergi ihlalleri dolayısıyla, mal ve/veya hizmet alıcısı firmaların karşılaştığı riskler-sorunlar


Rusya’ da yerleşik Türk firmaları (vergi objesi şubelerde dahil) faaliyet konularına göre çok sayıda tedarikçi firma ile çalışmaktadır. Firmalarımızda yapılan rutin vergi incelemelerinde, vergi denetmenleri mutlaka tedarikçi firmalarıda sınırlı inceleme konusu yapmaktadır. Tedarikçinin, hizmet alıcısı ile yaptığı kontrattan doğan vergisel yükümlülükleri yerine getirip getirmediği incelenmektedir.

Burada önemli olan tedarikçi firmanın bu mal ve/veya hizmeti gerçekte bizlere satıp satmadığıdır. Rusya Fed’ nu Vergi Kodeksinin 54/1. fıkrası gereği artık işlemlerde gerçek durum esastır. Sözleşme konusu işlemin amacı verginin eksik ödenmesi veya hiç ödenmemesi değilse, sözleşmede belirtilen yükümlülükler, sözleşmede adı geçen firma tarafından veya onun yetkilendirdiği firma tarafından yerine getirilmişse, mal ve/veya hizmeti satın alan yönünden işlem doğrudur ve vergisel bir eleştiri getirilmemelidir. 54.cü maddeye eklenen bu fıkra artık gerçek durumun esas alınacağını göstermektedir. Evrak ve dökümanlar tek başına yeterli bir delil sayılmamaktadır.

Mal ve/veya hizmet satıcısı tedarikçi firmanın kendi kayıtlarında yaptığı işlemler sonucu hiç vergi ödememesi veya eksik vergi ödemesi kendi sorumluluğudur. Yine sözleşmenin yetkili olmayan kişiler tarafından imzalanması, vergi matrahının azaltılmasına yönelik bir işlem olarak kabul edilmemektedir. Bu nedenle firmalarımızın sözleşme sonucu düzenlenmesi gereken zorunlu evrakların yanı sıra, mutlaka tedarikçi firma ile yapılan sözleşme konusu işlemin bu firma ile gerçekleştiğini ispatlamaları gerekecektir.

Yüksek mahkemenin 22 Ocak 2018 No: 303 KG 17-20833 no’ lu kararında da bu konu açıkça belirtilmiştir. Mal ve/veya hizmetin satın alınmış olması tek başına yeterli değildir, mal ve/veya hizmetin sözleşmede adı geçen firmadan alındığınında ispatlanması gerekmektedir.

Doğaldır ki vergi denetmenleride gerçek durumu ortaya çıkarmak amacı ile bir takım sorular yöneltecektir.

Nedir bu sorular? Öncelikle şirket yöneticilerine sorulacak sorulara bakalım.

1. LTD şirkette hangi görevde çalışıyorsunuz?

2. Çalışmaya ne zaman başladınız?

3. Görevinize sizi kim atadı?

4. LTD şirketten önce nerede ve hangi görevde çalıştınız?

5. Daha önce benzer sorumlulukları taşımış mıydınız ya da LTD’deki işiniz sizin için yeni bir mesleki beceri mi?

6. Şirket kurucuları LTD’ in finans ve ekonomik faaliyetlerine direkt olarak karışıyorlar mı?

7. Eğer şirket kurucuları LTD’ in finans ve ekonomik faaliyetlerine karışıyorlar ise, bu işlemler ne şekilde gerçekleşmektedir?

8. Şirket kurucularına LTD’ in finans ve ekonomik faaliyetlerinin sonuçları hakkında rapor veriyor musunuz?

9. Şirket kurucularına sözleşme tarafı şirketin seçimini veya yapılacak harcamaları onaylattırıyor musunuz?

10. Şirketinizde sözleşmelerin taraflarca imzalanması için hazırlık işlemlerinden kim sorumlu?

11. LTD şirket için tedarikçi, alt taşeron seçimi ile kim ilgilenmektedir?

12. Sözleşme tarafının bulunması ve seçilmesi nasıl yapılmaktadır?

13. Sözleşme tarafı seçimi esnasında hangi bilgi kaynaklarını kullanıyorsunuz?

14. Departmanınızda tedarikçi bulunması ile kaç kişi ilgilenmektedir?

15. Tedarikçi ile irtibat genelde nasıl kurulmakta, mail yoluyla? yüz yüze? aracı ile mi?

16. Tedarikçi seçildikten sonra şirket içindeki sözleşme hazırlanma süresini belirtiniz.

17. Belli bir sözleşme tarafının onaylanması sizin şahsi kararınız mı yoksa topluca alınan karar mı?

18. Topluca alınan karar ise, kararı alan yetkilileri belirtiniz.

19. Eğer şahsi alınan karar ise, siz kesin olarak bu taşeron ile sözleşmenin yapılmasının öncüsü müsünüz?

20. Şirketinizde belli bir sözleşme tarafının seçiminden sorumluluk taşıyan personel veya departman var mıdır? Onları belirtiniz.

21. Tedarikçi belirlenmesinde şirketinizde ne tür sorumluluk öngürülmüştür?

22. Tedarikçilerden hangisinin seçileceğini kim belirlemektedir?

23. Sözleşme taslağını hazırlama talimatını kim veriyor?

24. Tedarikçiler ile sözleşme imzalanmasında öncü kimdir? Belli bir tedarikçi ile çalışma teklifi kimden gelmektedir?

Sözleşme tarafı-şirket yöneticisi kimliğinin ve sözleşme tarafı-şirket itibarının tespit edilmesi.

25. Sözleşme tarafı-şirket yöneticisini bizzat tanıyor musunuz, hangi durumlarda ve ne zaman tanıştınız?

26. Aranızdaki ilişkiler nasıldır (arkadaşlık, iş ilişkileri)?

27. Sözleşme tarafı-şirket sizin için hangi işleri gerçekleştirdi, hangi malları tedarik etti?

28. Daha önce aynı şirket sizin için benzer hizmeti vermiş, iş gerçekleştirmiş, mal tedarik etmiş miydi?

29. Sözleşme tarafı-şirketin iş itibarını tespit etmek için ne tür işlemleri gerçekleştirdiniz?

Sözleşmenin imzalanması ve malların (hizmetlerin, işlerin) kaydı.

30. Şirkette belge akışını düzenleyen yönetmelikler bulunuyor mu?

31. Tedarik edilen mal (yakıt, yedek parça vs.), hizmet (taşıma vb.) ve işlerin (taşeronluk) miktar ve kalitesinden kimler sorumludur?

32. Tedarikçiden kaynak dökümanlarını (irsaliye, taşıma irsaliyesi, tutanaklar) kimler teslim almakta, dökümanlara kimler imza atmakta, dökümanlara göre gelen mallar (hizmetler, işler) nerede teslim alınmaktadır?

33. Malların (hizmetlerin, işlerin) teslimi esnasında kimlerin zorunlu olarak bulunması gerekmektedir?

34. Daha önce dürüst olmayan mal (hizmet, işler) tedarikçileri ile karşılaşmış mıydınız, bu durumda ne tür önlemler almıştınız?

35. LTD şirketinde malların emniyetinden kim sorumlu, kayıtları kim yürütüyor?

36. Depo var mı, nerede bulunuyor, depocu kimdir?

37. Taşerondan işlerin teslim alınması esnasında işveren temsilcileri katılıyorlar ise, kimler katılmakta, hangi dökümanlar imzalanmakta?

38. Taşeron tarafından yapılan işlerde teknoloji ihlali veya hurda oluşumu durumunda yapılan uygunsuzluklardan dolayı İşveren ve LTD karşısında kimler sorumluluk taşımaktadır?

39. Teknoloji ihlali veya hurda oluşumu durumunda LTD adına taşeron şirkete şikayet mektubunu kim yazmaktadır?

40. LTD şirkete ekonomik güvenlik sorunları ile ilgilenen güvenlik bölümü veya personeli mevcut mu?

41. Şirketinizde hangi yetkilinin bilgisayarında 1S-Muhasebe, 1S-Ticaret, 1S-Depo veri tabanları kurulmuştur?

42. Şirketinizde 1S-Muhasebe, 1S-Ticaret, 1S-Depo veri tabanlarına kimler ulaşabilir?

Yukarıda yer alan sorular şu anda yürütülmekte olan vergi incelemelerinde, şirket yöneticilerine sorulmakta olan sorulardır.

Bu sorulara verilecek doğru ve mantıklı, ticari teamüllere uygun cevaplar veya uygun olmayan cevaplar, vergi incelemesinin gidişatını belirleyecektir.

Sadece basit bir örnek vermek gerekirse, 10 milyon USD’ lık bir taşeron sözleşmesinde, firmanın yöneticisini tanımıyorsanız, firmanın iş adresini bilmiyorsanız, 10 milyon USD ödemiş firma yöneticisi olarak başınızın ağrıyacağını, vergi incelemesi sonucunda hoşunuza gitmeyecek bir raporun çıkacağını şimdiden söyleyebilirim.

Sorular sadece genel müdür’ e ve yöneticilere değil, personele de sorulmaktadır. Bu sorular nelerdir?

1. Göreviniz doğrultusundaki sorumluluklarınızı ne zaman yerine getirmeye başladınız?

2. Eğitim durumunuz, mesleğiniz?

3. Görev doğrultusundaki sorumluluklarınız nelerdir?

4. Daha önce benzer sorumlulukları yerine getirmiş miydiniz?

5. LTD’den önce nerede ve hangi görevde çalıştınız?

6. LTD için sözleşme tarafını, taşeronları kim seçmektedir?

7. Sözleşme tarafı nasıl bulunuyor, sözleşme tarafını seçerken hangi kaynakları kullanıyorsunuz?

8. Tedarikçiler ile sözleşme imzalanmasında öncü kimdir? Belli bir tedarikçi ile çalışma teklifi kimden gelmektedir?

9. Belli bir sözleşme tarafının onaylanması sizin şahsi kararınız mı yoksa topluca alınan karar mı?

10. Şirketinizde belli bir sözleşme tarafı seçiminden sorumluluk taşıyan personel veya bölüm var mıdır? Onları belirtiniz.

11. Tedarikçi belirlenmesinde şirketinizde ne tür sorumluluk öngörülmüştür?

Sözleşme tarafı-şirket yöneticisi kimliğini ve sözleşme tarafı-şirket itibarının tespit edilmesi.

12. Sözleşme tarafı-şirket yöneticisini bizzat tanıyor musunuz, hangi durumlarda ve ne zaman tanıştınız?

13. Aranızdaki ilişkiler nasıldır (arkadaşlık, iş ilişkileri)?

14. Sözleşme tarafı şirket sizin için hangi işleri gerçekleştirdi, hangi malları tedarik etti?

15. Daha önce aynı şirket sizin için benzer hizmeti vermiş, işi gerçekleştirmiş, mal tedarik etmiş miydi?

16. Sözleşme tarafı-şirketin iş itibarını tespit etmek için ne tür işlemleri gerçekleştirdiniz?

Sözleşmenin imzalanması.

17. Sözleşme taslağının hazırlanma talimatını kim veriyor?

18. Şirketinizde sözleşme taslağının hazırlanmasından kim sorumlu, ya da standart sözleşmeleri mi kullanıyorsunuz?

19. Siz bizzat ortaklar ile görüşüyor musunuz, nerede buluşuyorsunuz?

20. Görüşme esnasında ne tür sorular soruyorsunuz, hangi evrakları gözden geçiriyorsunuz?

21. Sözleşme tarafı şirket Moskova veya Moskova bölgesi dışında bulunuyorsa nasıl irtibat kuruyorsunuz?

22. Gerekli olduğu halde ortakların iletişim bilgilerini kimden alıyorsunuz?

23. İleride imzalamanız için sözleşme taslaklarını kim kesinleştiriyor?

24. Şirketinizde belge akışını düzenleyen yönetmelikler bulunuyor mu?

25. Tedarik edilen mal (yakıt, yedek parça vs.), hizmet (taşıma vb.) ve işlerin (taşeronluk) kalitesinden kimler sorumluluk taşımaktadır?

26. Malların kaydı için hangi programı kullanıyorsunuz?

27. Şirketinizde dökümanın tedarikçiden gelmesinden itibaren malların (hizmetlerin, işlerin) kabul edilmesi ve muhasebe kayıtlarına alınması ve muhasebe programına girilmesine kadar belge akışı nasıl organize edilmiştir?

28. Şirketinizde 1S-Muhasebe, 1S-Ticaret, 1S-Depo veri tabanlarına kimlerin erişimi vardır?

29. Daha önce dürüst olmayan mal (hizmet, iş) tedarikçileri ile karşılaşmış mıydınız, bu durumda ne tür önlemleri almıştınız?

30. LTD şirkette malların emniyetinden kim sorumlu, kayıtları kim yapmakta, mallar hangi iç evraklar ile şirketin kendi bölümlerine aktarılmakta veya üretim içerisinde giderleştirilmektedir?

31. Deponuz var mı, nerede bulunuyor?

32. Tedarik edilen malların (hizmetlerin, işlerin) miktarını ve kalitesini kimler kontrol ediyor?

33. İşlerin taşeron şirket tarafından gerçekleştirilmesi durumunda, işçilerin ve teknik personelin işlerin gerçekleştirildiği alandaki iç sorunlar ile kim ilgileniyor?

34. Taşerondan işlerin teslim alınması esnasında siz bizzat bulunuyor musunuz, hangi evrakları imzalıyorsunuz?

35. Taşeron tarafından yapılan işlerde teknoloji ihlali veya hurda oluşumu durumunda yapılan uygunsuzluklardan dolayı İşveren ve LTD karşısında kimler sorumluluk taşımaktadır?

36. LTD şirketinde ekonomiksel güvenlik sorunları ile ilgilenen güvenlik bölümü veya personeli mevcut mu? Personelin adı, soyadı, sorumluluk ve yükümlülüklerini belirtiniz.

37. Tarafınızdan hazırlanan dökümanları onaylayan yetkili kişiyi belirtiniz.

38. Tarafınızdan hazırlanan dökümanları sıralayınız.

Görüldüğü gibi mal ve/veya hizmeti almak işin en kolay kısmı, alındığının ispatlanması sanki daha zor gibi. Sorular kimseyi korkutmasın, fiili durum esas alındığı için sadece doğru cevaplar yeterli olacaktır.